گره‌ي فيلترينگ در انتظار گشايش

گروه فناوري: رفع فيلترينگ پلتفرم‌هاي مورد نياز کاربران از جمله وعده‌هاي دولت چهاردهم است که پس از انجام قدم اول آن اکنون در مرحله‌اي قرار دارد که به گفته مسئولان موانع مختصري در اين مسير وجود دارد و دولت به‌دنبال آن است که فرمولي پيدا کند تا اين مسئله را بدون ايجاد اختلاف، شکاف و دوقطبي‌سازي در جامعه حل‌وفصل کند و تصميم گرفته شده پايدار باشد.

با وجود فوايد بسيار اينترنت، گسترش اين فناوري زمينه‌اي را به وجود آورد که طيف وسيعي از اطلاعات بدون هيچگونه محدوديتي و فراتر از مرزهاي جغرافيايي در سراسر جهان منتشر و به نحو چشمگيري به يک رسانه ارتباطي و اطلاعاتي تبديل شود.
بنابراين از زمان ورود اينترنت به کشور ضرورت وجود فيلترينگ ساماندهي شده و قانون‌مند احساس مي‌شد چراکه اين اعتقاد وجود داشت دسترسي کنترل نشده نقطه شروع آسيب‌ها و آفت‌هايي است که کودکان، نوجوانان و جوانان را بيش از ديگران تهديد مي‌کند. در پي تداوم اين روند سکوها و پلتفرم‌هاي متعددي با دلايل گوناگون طي سال‌هاي گذشته فيلتر شدند و به موازات اين اقدام کاربران علي رغم نارضايتي از شرايط رخ داده براي استفاده از همان سکوهاي فيلترشده از ابزاري به نام فيلترشکن با وجود آسيب‌هاي آن استفاده کردند. آسيبي که طي سال‌هاي گذشته همزمان با محدوديت در دسترسي به سکوها و پلتفرم‌هاي پرطرفدار در کشور مشاهده مي‌شود.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد اگرچه برخي از فيلترشکن‌ها کاربرد امنيتي دارد و با تغيير آي پي مي‌توان جلوي هک شدن را گرفت اما بعضي از نرم افزارهايي که در قالب فيلترشکن عرضه مي‌شوند بدافزارهايي هستند که توسط مجرمان سايبري و جهت سوءاستفاده از کاربران ارائه شده‌اند.
در پي هشدار کارشناسان و مسئولان استفاده از وي پي ان، آسيب‌پذيري دستگاه‌هاي کاربران را به همراه دارد و راه رخنه هکرها به دستگاه‌هاي الکترونيکي مانند گوشي را تسهيل مي‌کند و بهتر است تا جاي ممکن مردم از آنها استفاده نکنند.
البته نارضايتي از استفاده فيلترشکن‌ها فقط به ناامني دستگاه‌هاي مورد استفاده کاربران محدود نمي‌شود به طوريکه با افزايش حملات سايبري به زيرساخت‌هاي مهم کشور نگراني‌ها دوچندان و نارضايتي از کيفيت و سرعت نامطلوب اينترنت را بيشتر کرده است.
مسعود پزشکيان در بحبحه انتخابات رياست جمهوري سال گذشته وعده رفع فيلتر سکوهاي مورد استفاده کاربران را مطرح کرد. وعده‌اي که بخشي از آن با گذشت چند ماه از شروع فعاليت وي در 4 دي سال 1403 با موافقت اعضاي شوراي عالي فضاي مجازي محقق و گوگل پلي واتس اپ رفع فيلتر شدند و به روزنه‌اي براي اعمال اقدامي مشابه براي ساير پلتفرم‌هاي مورد استفاده تبديل شدند.
با اين حال اگرچه قدم اول برداشته شد اما همچنان مطالبه دسترسي آزادانه به ساير سکوهاي خارجي از سوي مردم وجود دارد چراکه فيلترينگ مانعي بزرگ پيش روي کسب و کارهاي اينترنتي است و شرکت‌هاي کوچک و متوسط توان کار با اين زيرساخت را ندارند. در اين راستا در شرايطي که انتظار مي‌رفت مرحله بعدي رفع فيلترينگ اجرا شود با وقوع جنگ 12 روزه به تأخير افتاد و به گفته مسئولان اگر جنگ 12 روزه رخ نمي داد شرايط براي رفع فيلتر ساير سکوها فراهم بود.
اکنون با گذشت چهار ماه از حادثه رخ داده به نظر مي‌رسد رفع فيلتر برخي سکوهاي ديگر در ماه‌هاي آينده دور از انتظار نخواهد بود چون به گفته رئيس شوراي اطلاع‌رساني دولت موانع مختصري در اين مسير وجود دارد و دولت به‌دنبال آن است که فرمولي پيدا کند تا اين مسئله را بدون ايجاد اختلاف، شکاف و دوقطبي‌سازي در جامعه حل‌وفصل کند.
فاطمه مهاجراني- سخنگوي دولت- نيز در اين زمينه گفته است: بر همان عهد که بستيم، هستيم و وعده هاي دولت سرجاي خود و درحال پيگيري است.
وي با اشاره به نتايج پژوهش‌ها در زمينه ديدگاه مردم نسبت به وضعيت اينترنت، اظهار کرد: پژوهشي در روزهاي پس از جنگ 12 روزه انجام شد که نشان داد از مهمترين دغدغه‌هاي بخش بزرگي از مردم، اينترنت است. نگراني‌هايي وجود داشته و دولت قرار نيست هيچ سکويي را در فهرست فيلترينگ نگه دارد ولي طبيعتاً موضوعات در حال بررسي است.
از نگاه کارشناسان بيش از 80 درصد کاربران از فيلترشکن استفاده مي‌کنند که خود پيامي را نشان مي‌دهد؛ به عبارتي در عين حال که حکمراني قانون‌مند در فضاي مجازي يک اصل پذيرفته شده در همه کشورها است اما شيوه تحقق آن بايد متناسب با شرايط بومي و به گونه‌اي باشد که از حاکميت قانون حمايت کند و هم کيفيت دسترسي کردم را ارتقاء دهد.
سند ساماندهي دسترسي و حکمراني فضاي مجازي حاصل ماه‌ها بررسي کارشناسي است که در شوراي عالي فضاي مجازي با حضور سران قوا به تصويب رسيده است و اگرچه اجراي اين سند به‌دليل شرايط موجود با کندي‌هايي همراه است، اما مسير آن در بالاترين سطح حاکميتي تثبيت شده و به تأکيد مسئولان جلسات اجرايي آن به‌طور منظم با وجود ديدگاه‌هاي مختلف برگزار مي‌شود.
به گزارش امانت به نقل از ايسنا، به اعتقاد کارشناسان، با افزايش حملات سايبري در کشور که آمارها در بهار امسال بيانگر عددي معادل روزانه 2313 حمله است انتظار مي‌رود هماهنگي و اجماع بين دستگاه‌هاي مربوطه از جمله شوراي عالي فضاي مجازي به عنوان نهادي تأثيرگذار بيشتر شود چراکه اگر هزينه‌هايي که قرار است در زمينه فيلترشکن پرداخته شود، اينترنت پايدار و باکيفيت ارائه شود، بدون ترديد رضايت و استقبال کاربران نيز افزايش مي‌يابد.